Historia szkoły w Sarnakach
- Szczegóły
- Nadrzędna kategoria: Regionalia
- Utworzono: 02-09-13
- Jolanta Chromiec
Szkoła w Sarnakach ma długą historię. Już w I połowie XVII wieku powstała szkółka parafialna, utrzymywana przez proboszczów, mieszcząca się w jednym z domków plebańskich. Jest to odnotowane w szczątkach akt parafialnych z 1623-1646 r., gdzie znajdowały się wzmianki o „rektorach” szkółki sarmackiej: Walentym Timowiczu, Janie Metelskim, Adamie Zawadzkim i Adamie Przesmyckim, ale brak danych o jej stanie.
W 1854 r. szkoła została zamknięta, a już w 1865 r. powstała prywatna szkoła ruchoma. Nauczyciel Torbut utrzymywany był przez rodziców dzieci: co dzień u innego się stołował i w tymże domu miał lekcje.
Pierwszą elementarną szkołę gminną założono w 1867 r. jako polską szkołę rzymsko-katolicką we wsi Chlebczyn koło Sarnak. Siedzibą szkoły był wynajmowany za 15 rubli chłopski dom. Była utrzymywana ze składek gminnych w wysokości 180 rubli. W tym czasie do rejonu szkolnego należały wsie: Kózki, Binduga, Klimczyce, Lipno, Rozwadów, Grzybów, Rzewuszki, Mierzwice, Hruszniew, Mężenin, Górki – tworzyły one stowarzyszenie szkolne.
Po roku umowa najmu skończyła się, a gospodarz nie chciał jej przedłużyć na ustalonych warunkach. Dlatego też zaczęto szukać nowej siedziby szkoły. Podpisano umowę na wynajem we wsi Lipno. Szkoła gminna funkcjonowała tu 4 lata.
W 1869 r., w ramach restrykcji za udział w postaniu styczniowym, Sarnaki utraciły prawa miejskie (po 115 latach) i stały się osadą w gminie Chlebczyn. W tym czasie zakupiono na aukcji dom z zagrodą i ogrodem z przeznaczeniem na szkołę. Był to budynek drewniany, na kamiennej podmurówce, kryty gontem, z jedną salą lekcyjną i mieszkaniem dla nauczyciela, położony na skraju osady.
W 1872 r. za zezwoleniem Naczelnika Siedleckiej Dyrekcji Szkolnej przeniesiono szkołę do Sarnak. W skład stowarzyszenia szkolnego wchodziły: osada Sarnaki oraz wsie: Chlebczyn, Chybów, Binduga, Kózki, Klimczyce, Lipno, Grzybów, Rzewuszki, Hruszniew, Mężenin i Górki.
W latach 1911/1912 pop z Chłopkowa wybudował nowy, drewniany budynek szkolny. Budynek ten długo służył potrzebom szkolnym, a po wybudowaniu nowej, murowanej szkoły ulokowano w nim przedszkole. (Rozebrany został tuż przed wybuchem II wojny światowej).
Po odzyskaniu niepodległości szkołę upaństwowiono. Skromne pomoce szkolne, zdobyte w czasie kilkuletniej pracy, zostały zniszczone przez bolszewików w czasie wojny w 1920 r.
Położenie kamienia węgielnego pod budowę szkoły w Sarnakach
W roku szkolnym 1928/1929 sarnacka szkoła liczyła 503 dzieci i 12 nauczycieli.
Szkoła, lata 30. XX wieku
W roku szkolnym 1932/1933 obowiązki kierownika szkoły pełnił Mieczysław Kruk.
Klasa II Szkoły Podstawowej w Sarnakach, 1935/1936
W okresie okupacji niemieckiej budynek szkolny został zajęty przez żandarmerię niemiecką. W czerwcu 1942 r. sowiecka bomba uszkodziła znaczną część budynku.
W piwnicach szkolnych znajdował się arsenał broni. W 1944 roku 5 chłopców wykradających Niemcom broń i amunicję zostało aresztowanych i osadzonych najpierw w siedzibie gestapo w Siedlcach, potem na Pawiaku w Warszawie. Nigdy nie wrócili.
Tablica pamiątkowa
Dzieci uczyły się w domach prywatnych. Kierownikiem szkoły był w tym czasie Tadeusz Marciszewski (1933 – 1945).
W Sarnakach działała szkoła średnia w ramach tzw. „tajnych kompletów”. Tajne nauczanie prowadzili: Petronela Grabczyk, Mieczysław Kruk, Fligierowa Jadwiga, Marciszewski Tadeusz, Rompa Izydor, Kłopotowska. Pierwszy „komplet” liczył 12 osób.
Tablica pamiątkowa
Budynek szkoły ocalał, ale po wojennych zniszczeniach był w opłakanym stanie: zbombardowany północno-zachodni narożnik budynku, połamane sprzęty, gruz, śmieci.
W 1945 r. kierownik szkoły Tadeusz Ostrowicz (1945 – 1950) wraz z nauczycielami i rodzicami doprowadzili szkołę do stanu umożliwiającego rozpoczęcie nauki. Zajęcia odbywały się na dwie zmiany. W 1946/1947 r. w szkole było 562 uczniów i 14 nauczycieli.
W 1957 r. przeprowadzono remont kapitalny szkoły, przebudowano główne wejście do szkoły i kotłowni. W tym czasie kierownikiem był Stanisław Daniluk (1950 – 1965; 1969 – 1972). W latach 1965 – 1969 funkcję kierownika objął Jan Ludwiczuk.
Kierownik szkoły Stanisław Daniluk
Grono pedagogiczne, 1960 r.
W 1966 r. podwyższono stopień organizacji – utworzono 8-letnie szkoły podstawowe, a w 1973 r. utworzono Zbiorczą Szkołę Gminną – funkcję dyrektora pełniła wówczas Gustawa Łubko (1972 – 1981). Potem koncepcja szkół zbiorczych upadła.
W 1977 r. szkoła otrzymała imię Wandy Wasilewskiej, a w 1979 r. odbyła się uroczystość nadania imienia i wręczenie sztandaru. Z tego imienia zrezygnowano po 10 latach, w 1989 r.
Dyrektor Gustawa Łubko
Uroczystość nadania ZSG w Sarnakach imienia W. Wasilewskiej, 1979 r.
W 1981 r. dyrektorem została Hanna Wasiluk (1981 – 2007).
Dyrektor Hanna Wasiluk
Grono pedagogiczne, 1982 r.
Od 1990 r. do szkół wróciła religia.
15.12.1995 r. oddano do użytku pierwszą część rozbudowywanej szkoły: 3 izby lekcyjne, sanitariaty, szatnie, ekologiczną gazową kotłownię centralnego ogrzewania.
Rozbudowa szkoły 1995 r.
Po drugim etapie rozbudowy w 1999 r. oddano pełnowymiarową salę gimnastyczną.
Od września 1999 r. w ramach reformy oświatowej w Sarnakach powołano jedyne w gminie gimnazjum. Jego dyrektorem została Agata Wasilewska (1999 – 2002). Przez trzy lata gimnazjum funkcjonowało jako samodzielna szkoła, a od 2002 r. wchodzi w skład Zespołu Szkół w Sarnakach. Dyrektorem ZS najpierw była Hanna Wasiluk (2002 – 2007), wicedyrektorami Barbara Michoń i Andrzej Lipka.
Wicedyrektor Andrzej Lipka
Obecnie – od września 2007 r. – funkcję dyrektora pełni Barbara Michoń; wicedyrektorem ZS jest Agata Wasilewska.
Dyrektor Barbara Michoń
Dyrektor Agata Wasilewska
Budynek szkoły kolejny raz rozbudowano; w styczniu 2004 r. oddano do użytku część gimnazjalną: 9 sal dydaktycznych, nowoczesną kuchnię ze stołówką, pomieszczenia administracyjne.
20 maja 2007 r. szkoła podstawowa i gimnazjum, wchodzące w skład ZS, otrzymały imię Bohaterów Akcji V2 oraz sztandar.
Przekazanie sztandaru szkoły uczniom podczas uroczystości nadania imienia
Od 2011 r. przy Szkole Podstawowej działa oddział przedszkolny.
W szkole obecnie (2013/2014) uczy się 342 uczniów łącznie z klasą przedszkolną: 201 w SP i 141 w gimnazjum. Pracuje 38 nauczycieli oraz 14 pracowników obsługowych i administracji.
Agata Wasilewska