Logopeda

• 
• 

Szczegóły

Utworzono: 22-09-11

Jolanta Chromiec

Poniedziałek 8.00 - 8.45

 Cele pracy logopedycznej:

Najczęściej to rodzice zauważają, że dziecko nie „mówi” poprawnie, omija głoski, zniekształca bądź mówi niepłynnie. Czasami to lekarz podczas rutynowych badań podkreśla zasadność wizyty u logopedy. Obecnie występuje pogląd, że dziecko do 3. roku życia może mieć „kłopot” z komunikacją, a co za tym idzie nie wymaga konsultacji specjalisty. Wszystko jednak zależy od rodzaju „kłopotu” - zaburzenia.

       Należy w tym miejscu wyraźnie podkreślić, że stymulacja i terapia mowy dziecka powinna zostać podjęta jak najwcześniej, już nawet na oddziale położniczym. Są to m.in. masaże, odwrażliwianie, uwrażliwianie, dotykanie miejscowe w obrębie orofacjalnym, instruktaże prawidłowego karmienia naturalnego i sztucznego, układania do snu, trzymania, podnoszenia, przytulania itp. Bardzo istotny jest również ruch. Ruch to mowa, a więc lokomocja, manipulacja, lateralizacja; należy go rozpatrywać na tle poszczególnych zmian zachodzących w obrębie motoryki, rozwoju emocjonalnego, społecznego i umysłowego. Należy pamiętać, że źródłem np. seplenienia u dziecka w wieku przedszkolnym mogą być problemy w zakresie jego rozwoju motorycznego, asymetrii ciała, integracji odruchów. Ponadto zaburzenia w prawidłowym przebiegu funkcji połykowych, oddechowych itp. Wymaga to (nie zawsze) powrotu do podstaw, nauki czynności, umiejętności, których dziecko nie nabyło w toku rozwoju, również prenatalnego.

         Badanie logopedyczne, polega na sprawdzeniu:

- ilości oraz jakości wymawianych głosek;

- zasobu słownictwa biernego i czynnego;

- rozumienie i tworzenie zdań poprawnych pod względem logicznym i gramatycznym;

- adekwatności zdań do prowadzonej rozmowy lub poruszanego tematu;

- umiejętności użycia środków pozawerbalnych (gest, mimika);

- płynności wypowiedzi.

Bardzo ważnym elementem badania logopedycznego jest również ocena stanu i sprawności aparatu artykulacyjnego, fonacyjnego i oddechowego, określenie kinestezji mowy oraz tak istotnego słuchu fonematycznego i fizycznego. U dzieci w wieku szkolnym podlega również ocenie umiejętność czytania i pisania.

Przedstawię kilkanaście sytuacji gdy powinniśmy zasięgnąć porady logopedy:

- w wieku 3 lat nie wypowiada samogłosek (a,o,e,u,i,y) lub spółgłosek charakterystycznych dla mowy 3 latka (wszystkie spółgłoski oprócz s,z,c,dz,sz,ż,cz,dż,r);

- dziecko mało i niechętnie wypowiada się;

- mowa dziecka jest niezrozumiała dla otoczenia;

- mówi, tak jakby ciągle miało katar (nosowość);

- w trakcie mówienia język wysuwa się między zęby;

- nadmiernie ślini się, ma problem z jedzeniem;

- często oddycha buzią i podczas spoczynku buzia pozostaje ciągle otwarta;

- po ukończeniu 4 roku życia dziecko zamienia głoski dźwięczne na bezdźwięczne: d na t (np. zamiast domek mówi tomek), w na f (zamiast woda mówi fota), g na k (zamiast gęś mówi kęś), b na p (zamiast buda mówi puta);

- w wieku 5 lat nie potrafi wymówić głosek szumiących (sz, ż, cz, dż), a pod koniec 5. roku życia- głoski r;

- myli nazwy do siebie podobne ( zbliżone fonetycznie np.: tom-dom), ma trudności z podziałem wyrazów na sylaby;

- ma trudności z podziałem wyrazów na sylaby;

- pojawiła się niepłynność mówienia;

- zaczyna nieprawidłowo wymawiać wcześniej realizowane głoski (wpływ innych osób);

- niepokoi nas budowa aparatu artykulacyjnego, wydaje się, że dziecko nie słyszy, nie rozumie innych osób;

W sytuacji zaistniałych trudności pamiętajmy o tym, że gdy dziecko:

-ma problem z częstymi infekcjami górnych dróg oddechowych, katarem, oddycha ustami, może (choć nie musi) nie słyszeć lub mieć niedosłuch. Wymaga to konsultacji laryngologicznej, która potwierdzi lub wykluczy problem ze słuchem, skrzywioną przegrodę nosową, przerośnięty migdałek, rozszczep podniebienia a także i wędzidełko podjęzykowe;

-posiada problem z zębami jak również krzywy zgryz - pomoc niesie ortodonta;

-bardzo mało mówi lub przestało mówić, nie rozumie poleceń, nie utrzymuje kontaktu wzrokowego - nieodzowna jest wizyta u neurologa lub psychiatry;

Reasumując chcę uczulić na jak najwcześniejszą stymulację rozwoju mowy. Badania potwierdzają, że już w życiu płodowym „nasz maluszek” odróżnia głos mamy i taty, uspakaja go muzyka lub włączony odkurzacz. Mówmy do dziecka od chwili narodzin, nawet, jeśli wydaje się nam, że nas nie słucha. Na początku mowa noworodka to krzyk. Następnie pojawia się głużenie i gaworzenie oraz zamierzony kontakt wzrokowy. Wymawiajmy słowa bez zdrobnień i spieszczeń. To, ile i w jaki sposób mówimy do naszej pociechy, ma olbrzymi wpływ na rozwój językowy dziecka. Rozmawiajmy z dziećmi. Poświęcajmy im czas każdego dnia na rozmowę, patrząc sobie w oczy. Tak jak nauczymy dziecko mówić, tak ono będzie zwracało się do nas. W sytuacji, gdy trwa terapia logopedyczna, systematycznie pracujmy w domu, utrwalajmy materiał otrzymywany od logopedy. W sposób dyskretny poprawiajmy dziecko. Uczmy rymowanek, wierszyków, piosenek, opowiadajmy bajki.

Terapia logopedyczna w szkole obejmuje głównie uczniów szkoły podstawowej. Liczba dzieci objętych terapią oscyluje wokół 58. Występuje szerokie spektrum zaburzeń. Każde dziecko wymaga zindywidualizowanego podejścia, każde pracuje w innym tempie i tym samym czas trwania terapii jest zróżnicowany.

 

Aneta Stefaniuk